Litvanya’nın ekonomik performansı son yıllarda Baltık ülkeleri arasındaki rekabeti etkiliyor ve şu anda Estonya’yı geride bırakmış durumda. Litvanyalı analistlere göre, bu durumun arkasında birkaç önemli sebep var. Ancak analistler, ülkeler arasındaki dostane rekabetten daha önemlisinin bölgenin güvenli ve cazip bir iş ortamı olarak kalması gerektiğini vurguluyor.
Analizlere göre, Litvanya’nın satın alma gücü son yıllarda arttı. Avrupa’nın genel olarak durgun ekonomisine rağmen, Litvanya ekonomisi büyüyor ve gelirler fiyatlardan daha hızlı artıyor. Ekonomi analisti Žygimantas Mauricas, Litvanya’nın ekonomik “yaz” mevsimini ve başarısını bir “kasırganın” ortasında duran bir ülkeye benzetiyor. Luminor Bank’ın baş analisti Mauricas, “Etrafımızda bir kasırga varmış gibi, ancak biz ortasındayız ve bunu hissetmiyoruz” diyerek Litvanya’nın ekonomik başarısını küçük bir mucize olarak tanımlıyor.
Bu mucizenin arkasındaki nedenler arasında, çeşitlendirilmiş ihracat pazarları ve güçlü bir sanayi sektörü yer alıyor. Litvanya’nın ihracat yapısı, metal, plastik ve kimya endüstrilerinden güçlü bir gıda endüstrisine kadar oldukça geniş bir yelpazede çeşitlenmiş durumda. SEB Bank’ın baş analisti Tadas Povilauskas, gıda endüstrisinin ekonomik daralma dönemlerinde daha istikrarlı olduğunu belirtiyor.
Litvanya’nın başarısındaki bir diğer faktör ise teknoloji ve bilişim sektörünün ivme kazanmış olması. Mauricas, geçen yıl Litvanya’nın yüksek teknoloji hizmetlerinin ihracatında Estonya’yı geride bıraktığını belirterek, bu büyümenin önemli bir artış olduğunu ifade ediyor. Öne çıkan şirketler arasında ikinci el giyim platformu Vinted, siber güvenlik firması Nord Security ve fintech şirketi Revolut bulunuyor.
Litvanya’nın üçüncü büyük avantajı, büyük yenilenebilir enerji projeleri. Mauricas, dört yıl önce Litvanya’nın elektriğinin sadece %15-17’sinin rüzgar ve güneş enerjisinden elde edildiğini, bugün bu oranın %50’ye ulaştığını belirtiyor. Bir diğer önemli faktör ise Litvanya’nın Polonya’ya olan yakınlığı. Polonya, Litvanya’nın en büyük ihracat ortaklarından biri ve Polonya ekonomisi Finlandiya ve İsveç’inkinden çok daha iyi bir performans sergiliyor. Ayrıca, Polonya’daki düşük fiyatlar, enflasyonun yavaşlamasında büyük rol oynamış.
Litvanya’da vergi artışlarının ılımlı seviyelerde kalması ve hükümetin kemer sıkma politikalarına başvurmaması da ekonomik performansı olumlu etkiledi. Seçimlerin ardından bazı vergi artışlarının yaşanabileceği belirtiliyor, fakat iş dünyası bu adımın ulusal savunmayı güçlendirmek için gerekli olduğunu düşünüyor.
Ancak, Litvanya’daki iş dünyasının liderleri son dönemde getirilen banka vergisinin iş ortamına zarar verdiğini de savunuyor. Litvanya şu an için Estonya kadar zengin olmasa da, satın alma gücü açısından Litvanyalılar, Estonları yakalamış durumda. Mauricas’a göre, özellikle Polonya’da alışveriş yaparken Litvanyalılar daha fazla alım gücüne sahip. Ortalama bir Litvanyalı çalışan, Estonya’dakine göre daha fazla harcama yapabiliyor.
Baltık ülkeleri arasındaki bu dostane rekabetten daha önemli olan ise, Rusya ve Belarus sınırındaki bu bölgenin güvenli ve cazip bir iş yeri olarak kalması. Mauricas, “Barış istiyorsan, savaşa hazırlanmalısın” diyerek bölgenin rekabetçi ve yüksek teknolojili bir alan olarak tanıtılması gerektiğini vurguluyor.
Litvanya’nın refahında altıncı ve yedinci nedenler ise artan tüketici güveni ve yurtdışına göç eden Litvanyalıların geri dönmeye başlaması olabilir.
